نحوه محاسبه بازده طلا

مالیات طلا چگونه محاسبه می‌ شود؟

با طرح مجلس درباره مالیات بر عایدی سرمایه که تا شهریور ماه قرار است به صحن علنی رود، سود حاصل از فروش طلا طی مدتی نگهداری مشمول مالیات می‌شود. مالیات دیگر طلا همان نحوه محاسبه بازده طلا مالیات بر ارزش افزوده طلاست که از دی ماه قرار است از اصل قیمت طلا برداشته شود. همچنین مالیات بر خرید سکه از بانک مرکزی هم که به قوت خود باقی است.

بانک و بیمه

مالیات بر عایدی سرمایه طرح مجلس است که مدتی از تصویب کلیات آن می‌گذرد و اجرای کامل آن به دولت بعدی می‌رسد؛ به گونه‌ای که پورابراهیمی - رییس کمیسیون اقتصادی مجلس - گفته که ظرف یک ماه آینده تلاش خواهیم کرد تا تمامی نظرات کارشناسان اتاق بازرگانی، صاحب‌نظران و متخصصان را در مورد بحث مالیات بر عایدی سرمایه جمع‌آوری و جمع بندی کنیم و تا اواخر شهریور ماه نیز گزارش رسمی و نهایی آن را در کمیسیون اقتصادی تصویب و به صحن علنی ارائه کنیم.

در این طرح، اگر فردی طلا بخرد و سپس اقدام به فروش آن کند، باید از محل سود این معامله طبق مدت نگهداری آن سرمایه، بخشی را به عنوان مالیات پرداخت کند.

نحوه محاسبه مالیات بر عایدی سرمایه در بازار طلا براساس مدت زمان نگهداری، در سال اول ۳۰ درصد، سال دوم ۲۰ درصد و سال سوم ۱۰ درصد است. به عنوان مثال، اگر طلایی به ارزش ۱۰۰ میلیون تومان خریده و پس از سه سال آن به قیمت ۱۸۰ میلیون تومان فروخته شود، سودی که از این فروش حاصل شده معادل ۸۰ میلیون تومان است که مالیات آن براساس سه سال نگهداری ۱۰ درصد محاسبه می‌شود و باید هشت میلیون تومان مالیات بپردازید.

البته معاون درآمدهای مالیاتی معتقد است که ورود طرح مالیات به عایدی سرمایه به نقل و انتقال طلا و ارز خطرناک است و با قانون مبارزه با قاچاق تعارض دارد.

همچنین، به جز طرح مالیات بر عایدی سرمایه، خرید طلا که تا پیش از این مشمول مالیات بر ارزش افزوده می‌شد، در قانون جدید معاف می‌شود و از دی ماه سال جاری، معافیت خرید طلا از مالیات بر ارزش افزوده شروع می‌شود.

از سوی دیگر، مالیات دیگری که به جز طرح مالیات بر عایدی سرمایه مجلس که قرار است از طلا اخذ شود، مالیات خرید طلا از بانک مرکزی است که از نحوه محاسبه بازده طلا سال ۱۳۹۷ این قانون اجرا شده و از این زمان به بعد خریداران طلا از بانک مرکزی طبق دستورالعمل مربوطه به سال خرید مورد نظر مالیات می‌پردازند.

صندوق طلا برنده رقابت کسب بیشترین بازدهی مثبت شد

صندوق سرمایه گذاری پشتوانه طلای لوتوس به عنوان اولین صندوق طلایی، در حالی معاملات ثانویه خود را در بورس کالا پیگیری می کند که بررسی آمار معاملات این صندوق از زمان پذیره نویسی واحدهای آن تاکنون، حاکی از پیشتازی بازدهی این صندوق نسبت به سایر بازارها است.

به گزارش«پایگاه خبری بورس کالای ایران»بدین ترتیب، همانطور که در جدول ذیل قابل مشاهده است، صندوق طلای لوتوس از ابتدای زمان پذیره نویسی خود در تاریخ ۱۳۹۶.۰۳.۲۰ از قیمت اسمی ۱۰ هزار ریال تا پایان مهرماه به قیمت ۱۰ هزار و ۸۵۵ ریال رسیده است؛ بطوریکه با این افزایش قیمت به ازای هر واحد صندوق، بازدهی مثبت ۸.۵۵ درصدی برای آن به ثبت رسیده که به نسبت سایر موارد از جمله شاخص کل بورس و شاخص هم وزن، سکه بهار آزادی، دلار و اونس طلا بالاترین میزان بازدهی مثبت بوده است.

این در حالی است که در همین بازه زمانی شاخص کل بورس با ۸.۳ بازدهی مثبت در جایگاه دوم قرار داد. گرچه به دلیل فرمول و نحوه محاسبه این شاخص که مورد انتقاد برخی از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه است، شاخص کل هم وزن معیار دقیق تری از میزان بازدهی واقعی بازار سهام محسوب می شود که میزان بازدهی آن تنها ۱.۹۵ درصد بوده است.

اگر از این نماگر بازار سهام بگذریم، بیشترین بازدهی بعد از صندوق مذکور به سکه بهار آزادی تعلق دارد. زیرا این دارایی سرمایه ای از قیمت یک میلیون و ۱۷۳ هزار تومان در ابتدای این دوره، با افزایش ۷.۸۴ درصدی همراه شده و به قیمت یک میلیون و ۲۶۵ هزار تومان رسیده است.

پس از سکه طلا، دلار با افزایش ۷.۳۶ درصدی توانسته بالاترین بازدهی را پس از صندوق «طلا» و سکه نقدی کسب کند و از قیمت ۳۷۳۶ تومان در ابتدای مسیر به رقم ۴۰۱۱ تومان در آخرین روز از مهر ماه سال جاری افزایش یابد.

هر اونس طلای جهانی نیز تنها ۱.۱۳ درصد نوسان کرده و پایین ترین بازدهی را در این جدول در اختیار داشته است.

این گزارش می افزاید، از زمان آغاز معاملات ثانویه واحدهای سرمایه گذاری صندوق طلای لوتوس تاکنون، این صندوق با کسب ۵.۴۴ درصد بازدهی مثبت، پس از بازدهی ۶.۱۲ درصدی سکه طلا، در جایگاه دوم این جدول رتبه بندی ایستاده تا به تبعیت از رشد بهای سکه در بازار و اثرپذیری پرتفوی آن از این دارایی، بالاترین میزان بازدهی را عاید سرمایه گذاران خود کند.

شایان ذکر است، هر واحد صندوق «طلا» در تاریخ ۱۷ مهر ماه سال جاری در بالاترین سطح، به قیمت ۱۰ هزار و ۹۸۰ ریال افزایش نحوه محاسبه بازده طلا یافت که نسبت به قیمت اسمی آن، از بازدهی مثبت ۹.۸ درصدی این صندوق حکایت دارد.

در پایان لازم به یادآوری است، صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله کالایی از انواع صندوق های سرمایه گذاری است که طراحی و تاسیس آن سال ها در بازار سرمایه مورد پیگیری نهادهای مالی و سازمان بورس و اوراق بهادار بوده تا با توسعه این نهادهای مالی، در حال حاضر شاهد راه اندازی و فعالیت دو صندوق کالایی به پشتوانه طلا در بورس کالا هستیم؛ آن هم در شرایطی نحوه محاسبه بازده طلا که به نظر می رسد بزودی شاهد راه اندازی اولین صندوق ارزی در بازار سرمایه خواهیم بود.

افزون بر اینکه تجربه موفق این صندوق های طلایی و بازدهی مناسب آن برای سرمایه گذاران می تواند پیش زمینه ای برای کسب بازدهی از نوسانات ارزی در کشور توسط سرمایه گذاران و فعالان بازار سرمایه و همچنین پوشش ریسک فعالان اقتصادی در مقابل نوسانات شدید قیمتی در بازار ارز باشد.

بازدهی طلا از بورس سبقت گرفت.

در اولین هفته مردادماه، طلا طلایه‌دار بازارهای داخلی شد. هر گرم طلای ۱۸ عیار روز پنج‌شنبه با ۱۸ هزار تومان رشد به بهای یک میلیون و ۸۰ هزار تومان رسید. با ثبت این رشد، میزان بازدهی گرم طلا به بیش از ۱۳درصد رسید.

• 2 سال پیش

پنج‌شنبه دو هفته پیش هر گرم نحوه محاسبه بازده طلا نحوه محاسبه بازده طلا طلای ۱۸ عیار، ۹۵۴ هزار تومان قیمت داشت. سه عامل در رشد قیمتی طلا تاثیر داشتند. اولی، رشد بهای دلار در بازار داخلی، دومی، افزایش بهای طلا در بازارهای جهانی و سومی، جبران کاهش شدید دو هفته پیش و برگشت از کف قیمتی.

هیچ کدام از ارزها و انواع سکه در هفته گذشته نتوانستند به اندازه گرم طلا رشد کنند و بازار بورس نیز نتوانست بازدهی بالاتر از ۱/ ۰درصد را به ثبت برساند. شاخص کل بورس بعد از مدت‌ها، هفته گذشته در قعر جدول بازدهی قرار داشت. رتبه‌های بالای جدول اختصاص به طلا و انواع سکه داشت و دلار نیز در هفته گذشته بیش از ۷ درصد افزایش یافت.

بازدهی گرم طلا بر فراز انواع سکه

سکه که ۲ هفته پیش نزدیک به ۶ درصد از ارزش خود را از دست داده بود، در هفته گذشته به مسیر افزایشی بازگشت و طی ۶ روز کاری، یک میلیون تومان گران شد. آخرین موج افزایشی سکه تمام نیز در روز پنج‌شنبه ‌صورت گرفت. در ایستگاه روز آخر هفته، فلز گرانبهای داخلی ۲۰۰ هزار تومان گران شد و روی مرز مهم ۱۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان قرار گرفت. فلز گرانبهای داخلی پنج‌شنبه دو هفته پیش ۱۰ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان قیمت داشت و با صعود کانالی هفته دوم خرداد، نزدیک به ۱۰‌درصد رشد کرد. این میزان رشد در شرایطی رخ داد که دو هفته پیش ۹/ ۵ درصد کاهش قیمت را به ثبت رسانده بود. بازدهی نیم سکه نیز در هفته گذشته تقریبا مشابه با سکه تمام بود و ربع سکه نیز ۲/ نحوه محاسبه بازده طلا ۸ درصد افزایش قیمت را به ثبت رساند. با وجود رشدهای بالا در بازار سکه، سهم رشد طلا در بازار داخلی بیشتر بود. گرم طلای ۱۸ عیار که پنج‌شنبه دو هفته پیش ۹۵۴ هزار تومان قیمت داشت، روز پنج‌شنبه روی عدد یک میلیون و ۸۰ هزار تومان به کار خود پایان داد: بیش از ۱۳ درصد رشد طی یک هفته.

به گفته فعالان، جدا از رشد قیمت دلار و طلای جهانی که در افزایش قیمت گرم طلا و انواع سکه اثرگذار بود، نزدیک شدن به اعیاد قربان و غدیر، کمی موجب شده است که تقاضا برای خرید طلا و جواهرات بیشتر شود. از نگاه آنها همین اتفاق کمی در رشد قیمت طلای ۱۸ عیار بیشتر از سایر سکه‌ها اثرگذار بوده است. به گفته عده‌ای از بازیگران بازار طلا، درست است که به دلیل شرایط ویروس کرونا، امکان برگزاری مراسم‌های عروسی و. وجود ندارد، ولی به‌صورت خصوصی افراد در این اعیاد بیشتر به هم طلا هدیه می‌دهند و مراسم‌های کوچکی را برگزار می‌کنند. در کنار این، در شرایط کنونی بسیاری از خانوارها دیگر توانایی خرید سکه امامی را ندارند و ترجیح می‌دهند از طلاهای کم وزن برای هدیه دادن استفاده کنند. در واقع درست است که میزان تقاضای مصرفی در مجموع در سال ۹۹ کاهش پیدا کرده و این از گفته بسیاری از فعالان هم مشخص است، ولی به‌صورت موقت در مردادماه، کمی بالاتر رفته است. همین عامل باعث شده است که طلا نسبت به سایر انواع سکه رشد بیشتری را تجربه کند.

در این میان، عده‌ای هم عنوان می‌کردند که دو هفته پیش گرم طلا نسبت به انواع سکه افت بیشتری را تجربه کرد و همین موضوع باعث شد در هفته گذشته تلاش بیشتری برای رشد کند. جدا از این آنها، می‌گویند که زیر مرز یک میلیون تومانی خرید طلا توسط سرمایه‌گذاران بیشتر شد و این موضوع یعنی خرید در کف قیمتی،‌ هم در رشد قیمتی طلا موثر بود.

رشد دلار پشت خطی

دلار در هفته گذشته ۳/ ۷ درصد افزایش قیمت را تجربه کرد و سهم مهمی در رشد طلا و سکه بازار داخلی داشت. روز پنج‌شنبه دلار در ادامه روند افزایشی خود ۱۰۰ تومان افزایش یافت و به بهای ۲۳ هزار و ۴۵۰ تومان رسید. به گفته فعالان، روز جمعه در معاملات پشت خطی هم نوسان‌گیران با جوسازی به دنبال بالا بردن قیمت‌ها بودند و گفته می‌شد که قیمت در مقطعی حتی به بالای ۲۳ هزار و ۵۰۰ تومان رفته است. این مساله می‌تواند آغاز معاملات روز جاری دلار را تحت تاثیر قرار دهد.

با این حال، برخی از فعالان عنوان می‌کردند، معاملات حواله درهم به دلیل تعطیلات عید قربان در امارات در دو روز ابتدای هفته انجام نمی‌شود و با توجه به فشار کاهش تقاضای حواله‌ای، امکان کاهش قیمت در نیمه دوم روز شنبه وجود دارد. در مورد سکه نیز اگر قیمت طلا بالای هزار و ۹۸۰ دلار بسته شود، احتمال رشد بیشتر در بازار داخلی وجود دارد و ممکن است فلز گرانبهای داخلی به بالای مرز مهم ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برود. البته برخی فعالان باور دارند سکه سوخت زیادی برای ثبت چنین افزایشی را ندارد.

قیمت طلا برای خریداران از امروز چگونه محاسبه می شود؟ - تاثیر قانون تازه مالیات بر ارزش افزوده بر بازار

سرویس اقتصادی - اجرای قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده طلا به‌دلیل کاهش قیمت مصنوعات طلا برای خریداران و احتمال رونق بازار، با استقبال فروشندگان نیز نحوه محاسبه بازده طلا مواجه شده است.

به گزارش سرویس اقتصادی برخط نیوز به نقل از همشهری - روزنامه همشهری، بازار طلا ازجمله بازارهایی است که کرونا و شرایط نامساعد اقتصادی مردم، بیشترین آسیب را به آن وارد کرد.

بازار مصنوعات طلا طی دو سال گذشته رکودی سنگین را پشت سر گذاشته و طی این مدت سرمایه های کوچک خانگی که پیش تر به تکه های کوچک طلا تبدیل می شد، به سمت خرید سکه و ارز رفت. اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده طلا و ابلاغ این قانون در اواخر خردادماه، روزنه امیدی بود برای فعالان بازار طلا که اجرای این قانون را موجب کاهش قیمت مصنوعات و رونق بازار طلا می دانستند.

این قانون حالا ۶ ماه بعد از ابلاغ، به مرحله اجرا رسیده و از امروز در فاکتورهای طلافروشی ها اصل قیمت طلا از محاسبات مالیات بر ارزش افزوده حذف می شود و تنها اجرت ساخت و سود، ملاک محاسبه مالیات خواهد بود.

قانون مالیات بر ارزش افزوده چه تغییری می کند؟

قانون مالیات بر ارزش افزوده در طلا از سال۱۳۸۹ به اجرا در آمد و شیوه اجرای آن به این صورت بود که خریدار ۹درصد کل مبلغ فاکتور طلا شامل قیمت، اجرت ساخت و سود فروش را به عنوان مالیات پرداخت می کرد. اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده طلا به این شیوه، افزایش قیمت تمام شده برای مصرف کننده و کاهش تقاضا برای مصنوعات طلا را به دنبال داشت و به همین دلیل این قانون مورد انتقاد فعالان صنفی قرار گرفت.

به گفته نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران، فعالان صنفی با توجه به سرمایه ای بودن طلا و با نگرانی از آسیب به کل این صنعت به دلیل کاهش خرید مصنوعات، از زمان ابلاغ این قانون جلسات متعددی با سازمان امور مالیاتی کشور، مرکز پژوهش های مجلس و نمایندگان مجلس برگزار کردند و در این جلسه خواستار این شدند که در اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده، تنها سود و اجرت ساخت برای دریافت مالیات ملاک قرار گیرد و قیمت طلا از محاسبات مالیاتی حذف شود. این قانون سرانجام خردادماه امسال از سوی دولت ابلاغ شد.

نحوه محاسبه قیمت طلا

حذف قیمت طلا از مجموع محاسبات مالیاتی، میزان مالیات بر ارزش افزوده را تا حد بسیار زیادی کاهش می دهد.

به طور مثال، اگر قیمت طلا گرمی یک میلیون تومان و اجرت گرمی ۱۰۰هزار تومان باشد، با نحوه محاسبه بازده طلا احتساب ۷درصد سود فروشنده، خریدار باید طبق قانون قبلی برای هرگرم طلای خریداری شده ۹درصد ضربدر ۱.۱۰۰ تومان به اضافه ۷درصد سود فروشنده را به عنوان مالیات بپردازد درحالی که براساس قانون جدید محاسبات به این شکل خواهد بود: ۹درصد ضربدر مجموع ۱۰۰هزار تومان و سود ۷درصد فروشنده.

به گفته فعالان بازار و مسئولان صنفی، اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده طلا، رقم مالیات برای مصرف کننده را به کمتر از یک سوم آنچه تاکنون محاسبه می شد، کاهش خواهد داد؛ عاملی که می تواند به افزایش تقاضا و بازگشت خریداران به بازار طلا کمک کند.

سامانه وزارت اقتصاد جاماند

در زمان ابلاغ، اجرای این قانون به تعریف سامانه ای جامع از سوی وزارت اقتصاد منوط شده بود که حالا با گذشت ۶ماه از آن زمان هنوز تعریف و راه اندازی نشده است. به گفته نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران، دولت برای اجرای این قانون شرطی تعیین کرده بود که به موجب آن کل معاملات از نقطه صفر تا ۱۰۰، یعنی مواد خام و تولید و توزیع تا مصرف، باید در سامانه ای که از سوی وزارت اقتصاد و دارایی طراحی و تعریف می شود، به ثبت برسد اما امروز با تأخیری که در راه اندازی این سامانه رخ داده، قانون قرار نیست برای اجرا منتظر سامانه بماند.

هدف از ایجاد سامانه، شفاف سازی، پیگیری سیر دادوستد طلا از تولید تا مصرف نهایی و استحصال آمارهای مستدل برای تصمیم سازان کشور بوده و اطلاعاتی ازجمله میزان مصرف طلای کشور و گردش مالی بازار طلا در این سامانه پیگیری خواهد شد.

محمد کشتی آرای در این زمینه به همشهری می گوید: سامانه هنوز آماده نیست و راه اندازی آن احتمالا به سال۱۴۰۱ موکول شود. طبیعتا این سامانه بسیار مهم است ولی از آنجایی که قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده خردادماه ابلاغ شده نحوه محاسبه بازده طلا و ۶ماه بعد از ابلاغ باید اجرایی شود، نمی توان اجرای آن را معطل راه اندازی سامانه گذاشت. سامانه مکمل اجرای قانون است و هدف از تعریف آن شفاف سازی و استخراج آمار و ارقام معاملات طلاست و تا راه اندازی آن تمامی آمار و ارقام در فاکتورها لحاظ می شود. به گفته نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران، مبالغی که از مصرف کننده دریافت می شود در اظهارنامه های فصلی و سه ماهه واحدهای صنفی به وزارت اقتصاد ارائه خواهد شد.

تأثیر مثبت اجرای قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده

اجرای این قانون از این لحاظ مهم است چون باعث می شود قیمت نهایی مصرف کننده کمتر باشد. هزینه هایی که به مصنوعات طلا تعلق می گرفت کمتر می شود و از اصل طلا مالیات گرفته نمی شود و قیمت برای مصرف کننده پایین می آید. کاهش قیمت طلا برای مصرف کنندگان ۲ پیامد مهم به همراه دارد.

یکی از آنها این است که خرید طلای دست دوم برای مردم دیگر توجیه اقتصادی ندارد. مردم در سال های اخیر به دلیل گرانی طلای نو به خرید طلای دست دوم که مالیات بر ارزش افزوده نداشت، روی آورده بودند و الان با اجرای این قانون خرید دست دوم توجیه ندارد. پیامد بعدی این است که مصرف طلا در کشور بالا می رود. مصرف که بالا برود، طبیعتا تولید و در پی آن افزایش رقابت، رشد اشتغال، صادرات و ارزآوری افزایش خواهد یافت.

برخلاف قانون قبلی که به صورت آزمایشی اجرا شد و مورد قبول صنف طلا و جواهر نبود، این قانون با توجه به تأثیر مثبتی که بر رونق بازار خواهد داشت، مورد توجه و استقبال واحدهای صنفی قرار گرفته است. نکته مهم درخصوص اجرای قانون جدید، جدیت دولت در برخورد با تخلفات است. به گفته کشتی آرای، در این قانون برای واحدهای صنفی ای که قانون را به درستی اجرا نکنند، جرائم سنگینی لحاظ شده که این جریمه ها طبق گفته مقامات وزارت اقتصاد و دارایی غیرقابل بخشش است.

رونق بازار تا شب عید

به گفته نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران، وضعیت بازار طلا به نسبت پارسال کمی بهتر شده اما به نقطه ایده آل گذشته نرسیده است. کشتی آرای می افزاید: هنوز محدودیت هایی وجود دارد و مردم با ملاحظه در این زمینه رفتار می کنند. تجمعات به صورت قبل نیست ولی با شکلی که هم اکنون شاهد آن هستیم و با توجه به تأثیر مثبت این قانون بر استقبال از خرید، بازار عید را خوب پیش بینی می کنیم.

بازار سکه تغییری نمی کند

در سال های اخیر با توجه به افزایش نرخ دلار و کاهش ارزش ریال، سرمایه های خرد مردم به سمت خرید سکه رفت و مصنوعات با توجه به گرانی روزافزون طلا و کاهش قدرت خرید مردم از چرخه خرید مردم حذف شده بود. با اجرای این قانون وضعیت بازار سکه چه تغییری خواهد کرد؟

نایب رئیس اتحادیه طلای تهران تغییرات قانون مالیات را بر بازار سکه بی تأثیر می داند و می افزاید: یکی از دلایل استقبال از سکه، سرمایه گذاری بوده که این عامل به شدت کاهش یافته و نخستین دلیل آن تثبیت قیمت طلا در محدوده کنونی طی یک سال گذشته بوده است. در این مدت بازده سرمایه کالاهای دیگر بسیار بیشتر از سکه بوده و این عامل گرایش به سکه را کاهش داده است. از سوی دیگر، سکه از قدیم جنبه هدیه داشته و با برداشته شدن محدودیت های کرونایی از این جنبه، دوباره مورد استقبال قرار خواهد گرفت؛ در نتیجه بازار سکه بعید است که با اجرای قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده تغییرات خاصی را شاهد باشد.

نحوه محاسبه بازده طلا

تعریف بازده سرمایه‌گذاری بازده سرمایه‌گذاری همان سود یا زیانی است که از طریق سرمایه‌گذاری حاصل می‌شود. افراد برای کسب سود سرمایه‌گذاری و افزایش دارایی خود، وارد بسترهای مالی می‌شوند. آن‌ها با خرید دارایی‌های متنوع اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند. اما برخی از شیوه‌های سرمایه‌گذاری سود مشخصی دارند. یعنی یک سود تضمینی برای این سرمایه‌گذاری‌ها وجود دارد.

تعریف بازده سرمایه‌گذاری

بازده سرمایه‌گذاری همان سود یا زیانی است که از طریق سرمایه‌گذاری حاصل می‌شود. افراد برای کسب سود سرمایه‌گذاری و افزایش دارایی خود، وارد بسترهای مالی می‌شوند. آن‌ها با خرید دارایی‌های متنوع اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند. اما برخی از شیوه‌های سرمایه‌گذاری سود مشخصی دارند. یعنی یک سود تضمینی برای این سرمایه‌گذاری‌ها وجود دارد. این در حالی است که در گزینه‌های دیگر سرمایه‌گذاری، هیچ سودی تضمین نمی‌شود. افراد مختلف با توجه به انتظارات و اهداف متفاوت خود اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند.

اما در مقابل بازده سرمایه‌گذاری، مفهومی به نام ریسک نیز وجود دارد. می‌توان چنین گفت که ریسک و بازده دو عنصر همیشگی و جدایی‌ناپذیر در بازارهای مالی هستند. هر چه میزان بازدهی که از دارایی انتظار داریم بیشتر باشد، نحوه محاسبه بازده طلا سرمایه‌گذاری در آن نیز ریسک بیشتری خواهد داشت. اما همیشه این‌طور نیست و موارد استثنا نیز وجود دارد.

انواع بازده سرمایه‌گذاری

بازده سرمایه‌ گذاری در گرو عوامل متعددی است. در میان این عوامل می‌توان به نسبت‌های مختلف اشاره کرد. منظور مواردی مانند نسبت‌های نقدینگی، اهرمی، سودآوری و فعالیت و هم‌چنین انواع ریسک و نوسان‌های قیمتی است. در مجموع دو نوع بازده در بازارهای مالی وجود دارد که ماهیت متفاوتی با یک‌دیگر دارند. این دو بازده عبارت‌اند از:

• بازده تحقق یافته

• بازده مورد انتظار

بازده تحقق یافته در مقابل بازده مورد انتظار

بازده تحقق‌یافته که از آن با نام Realized Return یاد می‌شود، به بازدهی گفته می‌شود که به دست آمده است. یعنی همان سود سرمایه‌گذاری که به واقعیت پیوسته است.

اما بازده مورد انتظار یا Expected Return بازدهی است که افراد سرمایه‌گذار انتظار دارند که آن را به دست آورند و هنوز محقق نشده است. سرمایه‌گذاران با توجه به چنین بازدهی روی یک دارایی سرمایه‌گذاری می‌کنند. اما هیچ اطمینان و تضمینی پشت این بازده وجود ندارد. چرا که ممکن است هیچ‌گاه تحقق پیدا نکند.

البته بازه زمانی سرمایه‌گذاری نیز در تحقق بازده مورد انتظار موثر است. یعنی اگر بازه سرمایه‌گذاری بلندمدت باشد، احتمال تحقق بازده مورد انتظار بیشتر خواهد شد. مثلا شاید بازده سرمایه‌گذاری در یک دارایی خاص در یک ماه برابر یک درصد و در یک سال برابر ۳۵ درصد باشد.

اجزای بازده سرمایه‌گذاری

بازده را می‌توان به دو بخش سود دریافتی و سود (زیان) سرمایه تقسیم کرد.

سود دریافتی

سودی که از محل جریان‌های نقدی دوره‌ای سرمایه‌گذاری به دست می‌آید را می‌توان مهم‌ترین بخش بازده سرمایه‌گذاری قلمداد کرد. این سود به شکل بهره یا سود تقسیمی در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد. باید این امر را در نظر گرفت که میان جریان‌های نقدی و قیمت اوراق بهادار ارتباطی وجود دارد. هم‌چنین میزان این سود نیز منفی نخواهد شد.

لازم به ذکر است که میزان سود دریافتی در مجمع عمومی عادی و توسط هیات مدیره تعیین می‌شود و سهام‌داران نیز باید آن را تایید کنند. این بازده سرمایه‌گذاری به سود نقدی سهام یا Dividend Yield معروف است. میزان سود پرداختی هر شرکت به ازای هر سهم، توسط این بازده مشخص می‌شود.

سود یا زیان سرمایه

اما دومین بخش بازده سرمایه‌گذاری سود یا زیان سرمایه است که با سهام عادی، اوراق مشارکت و یا سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت هم مرتبط است. این بخش از بازده در پی افزایش یا کاهش قیمت دارایی و اختلاف میان قیمت خرید و قیمت فعلی پدید می‌آید.

با توجه به این‌که قیمت فعلی دارایی چقدر است، اختلاف حاصل می‌تواند مثبت یا منفی باشد. اختلاف مثبت، به سود سرمایه‌گذاری و اختلاف منفی به زیان منجر خواهد شد. بازده سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار از مجموع این دو بخش حاصل می‌شود

فرمول بازده کل

بازده کل اوراق بهادار = سود دریافتی + سود یا زیان سرمایه

بازده کل

همان‌طور که در بخش‌ قبلی گفتیم، بازده کل یا همان Total Return متشکل از سود دریافتی و تغییرات قیمتی است. یعنی برای محاسبه بازده کل در یک دوره زمانی باید مجموع هر گونه وجوه نقدی دریافتی و تغییرات قیمت دارایی در طول دوره مذکور را به دست بیاوریم. سپس عدد حاصل را بر قیمت دارایی در زمان خرید تقسیم کنیم.

اما فرمول اصلی بازده کل به این شکل است:

متغیرهای این معادله عبارت‌اند از:

CF_t:جریان‌های نقدی در طی دوره t

P_E: قیمت در پایان دوره t (قیمت فروش)

P_B:قیمت در ابتدای دوره t (قیمت خرید)

P_C: تغییر قیمت در طول دور که از طریق تفاضل P_E و P_B حاصل می‌شود.

جریان‌های نقدی در اوراق مشارکت و هم‌چنین اوراق بدهی از طریق پرداخت بهره حاصل می‌شوند. این جریان‌ها در سهام عادی به کمک سود تقسیمی نقدی یا سهام جایزه، حق تقدم ناشی از افزایش سرمایه و یا تجزیه سهام ایجاد می‌شوند. مفهوم بازده سرمایه‌گذاری کل معیاری برای محاسبه سود سرمایه‌گذاری است و از این رو حائز اهمیت است.

به عنوان مثال این‌طور در نظر بگیرید که سهام‌داری ۱۰۰۰ برگه سهم یک شرکت را با قیمت ۵۰۰۰ ریال خریداری می‌کند. فرض کنید سال آینده کل سهام را به قیمت ۱۰ هزار ریال بفروشد. سود تقسیمی سهم مذکور در این بازه یک‌ساله برابر با ۵۰ ریال است. طبق فرمول بالا کل بازده سهام برابر با ۱۰۱ درصد خواهد بود.

بازده نسبی

برخی از مواقع پیش می‌آید که نیاز به بازده مثبت داریم؛ به همین دلیل از بازده نسبی استفاده می‌کنیم. این بازده همیشه عددی بزرگ‌تر از یک را نشان می‌دهد و از اعداد منفی در معادله چشم‌پوشی می‌کند. در فرمول این بازده، مجموع جریان‌های نقدی و قیمت فروش بر قیمت خرید تقسیم می‌شوند.

P_E: قیمت در پایان دوره t (قیمت فروش)

P_B:قیمت در ابتدای دوره t (قیمت خرید)

CF_t:جریان‌های نقدی در طی دوره t

اگر بخواهیم بازده نسبی مثال قبل را به کمک این فرمول محاسبه کنیم، حاصل برابر با ۲۰۱ درصد خواهد بود.

جمع‌بندی

تمام افراد با هدف کسب سود در دارایی‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند. بهره‌ای که از این عمل حاصل می‌شود، بازده سرمایه‌گذاری نام دارد. بازده معمولا دو بخش دارد. بخش اول آن، شامل وجه نقدی است. این وجه درآمد مستقیم حاصل از سرمایه گذاری است. بخش دوم مربوط به سود یا زیانی است که سرمایه‌گذار در پی تغییر قیمت فروش یا خرید، آن را کسب می‌کند.

در مورد سهام، سود سرمایه‌گذاری به قیمت روزانه دارایی بستگی دارد. هرچه بازده یک سهم بیشتر باشد، سرمایه گذاری با ریسک بالاتری همراه خواهد بود. به همین دلیل است که پیش از ورود به هر سهمی به منظور سرمایه‌گذاری، ابتدا لازم است که میزان پذیرش ریسک و انتظار خود از سرمایه‌گذاری را مشخص کنیم.

ثبت شده در سایت شهر بورس – آخرین اخبار اقتصادی طی شماره 12137 توسط محمد مصدری و در روز جمعه 26 دی 1399 ساعت ۲۲:۳۱:۱۸